تفاوت زکات، خمس، صدقه و انفاق در چیست؟
زکات، خمس، صدقه و انفاق چهار مفهوم مهم در دین اسلام هستند که هر یک ویژگی‌ها و اهداف خاص خود را دارند. در ادامه به تفصیل به تفاوت‌های این چهار مفهوم می‌پردازیم:
1. زکات
– تعریف: زکات یکی از ارکان اسلام است که به معنای “پاکسازی” و “رشد” است. این فریضه مالی به مسلمانان واجب است.
– میزان: معمولاً 2.5% از دارایی‌های نقدی و برخی دیگر از دارایی‌ها (مانند طلا، نقره، و محصولات کشاورزی) باید پرداخت شود.
– هدف: هدف اصلی زکات کمک به نیازمندان، کاهش فقر و توزیع عادلانه ثروت در جامعه است.
– شرایط: زکات فقط بر مسلمانان بالغ و دارای شرایط خاص مالی واجب است.
2. خمس
– تعریف: خمس نیز یک فریضه مالی در اسلام است که به معنای “یک پنجم” می‌باشد.
– میزان: خمس معادل 20% از درآمد سالانه (پس از کسر هزینه‌ها) است.
– هدف: هدف اصلی خمس تأمین منابع مالی برای امام معصوم (علیه‌السلام) و نیازمندان، همچنین تأمین هزینه‌های دینی و فرهنگی است.
– شرایط: پرداخت خمس بر همه مسلمانان واجب است، اما شرایط خاصی دارد که شامل درآمدهای مختلف می‌شود.
3. صدقه
– تعریف: صدقه به معنای کمک مالی یا غیرمالی به نیازمندان بدون هیچ گونه الزامی است.
– میزان: مقدار صدقه مشخص نیست و فرد می‌تواند هر مقدار که بخواهد اهدا کند.
– هدف: هدف صدقه کمک به نیازمندان، جلب رضایت خداوند و افزایش حس همدلی در جامعه است.
– شرایط: صدقه بر همه مسلمانان مستحب بوده و هیچ گونه الزامی ندارد.
4. انفاق
– تعریف: انفاق به معنای خرج کردن مال برای خیرات یا کمک به دیگران است. این مفهوم شامل هر نوع هزینه‌ای می‌شود که برای اهداف خیرخواهانه انجام شود.
– میزان: مانند صدقه، میزان انفاق نیز مشخص نیست و بستگی به توانایی فرد دارد.
– هدف: هدف انفاق نیز مشابه با صدقه بوده و شامل کمک به دیگران، ترویج محبت و همدلی در جامعه می‌شود.
– شرایط: انفاق نیز مستحب بوده و بر همه مسلمانان توصیه شده است.
جمع‌بندی
به طور کلی:
– زکات و خمس واجب هستند ولی صدقه و انفاق مستحب‌اند.
– زکات درصد مشخصی از دارایی‌هاست در حالی که خمس درصدی از درآمد سالانه را شامل می‌شود؛ اما صدقه و انفاق محدودیتی ندارند.
– زکات بیشتر بر روی توزیع عادلانه ثروت تمرکز دارد، در حالی که صدقه و انفاق بیشتر جنبه‌های انسانی را مد نظر قرار می‌دهند.
این مفاهیم نه تنها جنبه‌های اقتصادی بلکه ابعاد اجتماعی، اخلاقی و روحانی نیز دارند که موجب تقویت پیوندهای اجتماعی میان افراد جامعه اسلامی می‌شوند.
