تفاوت ریشتر زلزله
در این نوشتار میخواهیم کمی در مورد تفاوت ریشتر زلزله بدانیم و به عبارتی درک درستی از مفهوم اینکه ریشتر چیست داشته باشیم پس با ما همراه باشید
مقیاس ریشتر (Richter scale) یک مقیاس logarithmic است که برای اندازهگیری شدت زلزلهها به کار میرود. این مقیاس توسط چارلز ریشتر در سال 1935 توسعه داده شد و به طور خاص برای زلزلههای کالیفرنیا طراحی شده بود. در ادامه، به توضیح مفصل درباره مقیاس ریشتر و تفاوتهای آن با دیگر مقیاسها میپردازیم.
1. تعریف مقیاس ریشتر
مقیاس ریشتر شدت زلزله را بر اساس اندازهگیری امواج لرزهای تولید شده توسط زلزله تعیین میکند. این امواج با استفاده از دستگاههایی به نام سِیسموگراف (seismograph) ثبت میشوند. مقدار عددی که بر روی مقیاس ریشتر محاسبه میشود، نشاندهنده انرژی آزاد شده در زمان وقوع زلزله است.
2. ویژگیهای مقیاس ریشتر
– لگاریتمی: هر واحد افزایش در مقیاس ریشتر معادل افزایش ده برابری در شدت لرزش زمین و حدود 31.6 برابر انرژی آزاد شده است.
– محدوده: معمولاً زلزلهها بین 0 تا 10 درجه بر روی این مقیاس قرار میگیرند، اگرچه زلزلههایی با شدت بالاتر نیز ممکن است وجود داشته باشند.
– تجربه انسانی: شدت زلزله بر اساس تأثیر آن بر انسانها و سازهها نیز ارزیابی میشود.
3. تفاوت با دیگر مقیاسها
مقیاس ریشتر تنها یکی از چندین مقیاسی است که برای اندازهگیری زلزلهها استفاده میشود:
– مقیاس moment magnitude (Mw): این مقیاس مدرنتر و دقیقتر از مقیاس ریشتر است و برای اندازهگیری بزرگای زلزلههای بزرگ و عمیق مناسبتر است. Mw به طور مستقیم انرژی آزاد شده را محاسبه میکند و برای انواع مختلف زلزلهها قابل استفاده است.
– مقیاس مرکالی (Mercalli Intensity Scale): این مقیاس تأثیرات اجتماعی و فیزیکی یک زلزله را ارزیابی میکند، مانند آسیب به ساختمانها یا احساس لرزش توسط مردم. این مقیاس از I (کمترین) تا XII (بیشترین) درجهبندی شده است.
4. مزایا و معایب
– مزایا:
– سادگی در فهم و استفاده
– امکان تخمین سریع شدت زلزله
– معایب:
– محدودیت در دقت برای زلزلههای بزرگ
– عدم توانایی در توصیف تأثیرات واقعی بر روی زمین یا سازهها
نتیجهگیری
در نهایت، اگرچه مقیاس ریشتر هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرد، اما دانشمندان بیشتر به سمت استفاده از مقایسهای جدیدتری مانند moment magnitude گرایش پیدا کردهاند که دقت بیشتری دارند و قادرند اطلاعات جامعتری درباره ویژگیهای مختلف یک زلزله ارائه دهند.