تفاوت عقد رضایی و تشریفاتی چیست؟
در این نوشتار می خواهیم بدانیم که تفاوت عقد رضایی و تشریفاتی در چه چیزهایی است پس با ما همراه باشید تا ضمن مقایسه آنها فرق آنها را بگوییم
عقد رضایی و عقد تشریفاتی دو نوع قرارداد در حقوق مدنی هستند که از نظر شکل و نحوه ایجاد تفاوت‌های اساسی دارند. در ادامه به بررسی این دو نوع عقد می‌پردازیم:
1. عقد رضایی
تعریف:
عقد رضایی به قراردادی اطلاق می‌شود که با توافق اراده طرفین و بدون نیاز به رعایت تشریفات خاصی منعقد می‌شود. در این نوع عقد، صرفاً ابراز اراده طرفین کافی است تا قرارداد معتبر باشد.
ویژگی‌ها:
– عدم نیاز به تشریفات: برای ایجاد این نوع عقد، نیازی به رعایت فرم خاصی نیست. مثلاً یک توافق شفاهی یا کتبی می‌تواند کافی باشد.
– توافق اراده: اصل در این نوع قرارداد، توافق و اراده طرفین است. هر دو طرف باید بر سر موضوع قرارداد توافق کنند.
– مثال‌ها: بسیاری از معاملات روزمره مانند خرید و فروش کالاها، اجاره، و غیره از جمله عقود رضایی هستند.
2. عقد تشریفاتی
تعریف:
عقد تشریفاتی به قراردادی گفته می‌شود که برای اعتبار آن نیازمند رعایت برخی تشریفات قانونی یا رسمی است. این تشریفات ممکن است شامل ثبت، تنظیم سند رسمی یا سایر مراحل قانونی باشد.
ویژگی‌ها:
– نیاز به تشریفات خاص: برای اینکه این نوع عقد معتبر باشد، باید مراحل مشخصی طی شود. مثلاً ممکن است لازم باشد که قرارداد در دفترخانه ثبت شود یا به امضای شاهدان برسد.
– حفظ حقوق طرفین: یکی از دلایل وجود چنین تشریفاتی، حفظ حقوق طرفین و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی است.
– مثال‌ها: عقود مانند نکاح (ازدواج) که نیازمند ثبت رسمی هستند، یا معاملات ملکی که باید در دفاتر اسناد رسمی ثبت شوند، نمونه‌هایی از عقود تشریفاتی هستند.
تفاوت‌های کلیدی
1. شکل انعقاد:
– عقد رضایی: بدون نیاز به فرم خاص (شفاهی یا کتبی).
– عقد تشریفاتی: نیازمند رعایت مراحل قانونی مشخص.
2. اعتبار:
– عقد رضایی: با توافق اراده معتبر است.
– عقد تشریفاتی: بدون رعایت تشریفات قانونی اعتبار ندارد.
3. حفاظت از حقوق:
– عقد رضایی: ممکن است ریسک بیشتری داشته باشد زیرا کمتر تحت نظارت قرار دارد.
– عقد تشریفاتی: با وجود مراحل قانونی بیشتر، معمولاً امنیت بیشتری برای طرفین فراهم می‌کند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، انتخاب بین عقد رضایی و عقد تشریفاتی بستگی به نوع معامله و شرایط خاص آن دارد. در مواردی که امنیت حقوقی بیشتری مورد نظر است (مانند معاملات بزرگ یا مهم)، استفاده از عقود تشریفاتی توصیه می‌شود؛ اما در موارد روزمره و ساده‌تر، عقود رضایی معمولاً کافی هستند.
