تفاوت دقت و صحت چیست؟
در این نوشتار میخواهیم بدانیم که تفاوت دقت و صحت در چه چیزهایی است. با ما همراه باشید تا ضمن مقایسه آنها فرق آنها را بگوییم
دقت و صحت دو مفهوم مهم در علم داده، آمار و اندازه‌گیری هستند که هر کدام به جنبه‌های مختلفی از کیفیت داده‌ها و نتایج اشاره دارند. در ادامه به توضیح مفصل این دو مفهوم می‌پردازم:
دقت (Precision)
دقت به میزان تکرارپذیری یا ثبات نتایج اشاره دارد. به عبارت دیگر، اگر یک آزمایش یا اندازه‌گیری چندین بار انجام شود، دقت نشان‌دهنده این است که نتایج چقدر نزدیک به یکدیگر هستند. دقت بیشتر به توزیع داده‌ها و نوسانات آنها مربوط می‌شود.
– مثال: فرض کنید شما وزنی را با یک ترازوی دیجیتال اندازه‌گیری می‌کنید و در سه بار اندازه‌گیری وزن ۵۰.۱ کیلوگرم، ۵۰.۲ کیلوگرم و ۵۰.۱ کیلوگرم را دریافت می‌کنید. این نتایج نشان‌دهنده دقت بالای ترازوی شما هستند زیرا مقادیر نزدیک به هم هستند.
صحت (Accuracy)
صحت به نزدیکی نتیجه یک اندازه‌گیری یا پیش‌بینی به مقدار واقعی یا صحیح آن اشاره دارد. یعنی اگر شما بدانید که مقدار واقعی یک ویژگی خاص چقدر است، صحت نشان‌دهنده این است که نتیجه شما چقدر به آن مقدار نزدیک است.
– مثال: فرض کنید وزن واقعی یک شیء ۵۰ کیلوگرم باشد و شما با ترازوی خود وزنی برابر با ۴۹ کیلوگرم را اندازه‌گیری کنید. در این حالت، ترازوی شما دارای صحت پایین است زیرا نتیجه‌ای که ارائه داده است از مقدار واقعی فاصله دارد.
تفاوت‌های کلیدی
1. تعریف:
– دقت: میزان نزدیکی نتایج به یکدیگر.
– صحت: میزان نزدیکی نتایج به مقدار واقعی.
2. توجه:
– دقت بیشتر بر روی ثبات و تکرارپذیری تمرکز دارد.
– صحت بر روی درست بودن یا نادرست بودن نتیجه نسبت به واقعیت تأکید دارد.
3. نمونه‌ها:
– ممکن است یک ابزار دارای دقت بالا باشد اما صحت پایینی داشته باشد (نتایج نزدیک ولی اشتباه).
– همچنین ممکن است ابزاری دارای صحت بالا باشد اما دقت پایینی داشته باشد (نتایج پراکنده ولی درست).
اهمیت
در بسیاری از زمینه‌ها مانند پزشکی، مهندسی، علوم اجتماعی و غیره، هر دو مفهوم دقت و صحت بسیار مهم هستند. برای مثال:
– در پزشکی: تشخیص صحیح بیماری (صحت) بسیار حیاتی است، اما همچنین باید تست‌ها قابل تکرار باشند (دقت).
– در علم داده: مدل‌های پیش‌بینی باید هم دقیق باشند (نزدیکی پیش‌بینی‌ها) و هم صحیح (نزدیکی پیش‌بینی‌ها به واقعیت).
در نهایت، برای ارزیابی کیفیت داده‌ها یا نتایج آزمایشات، باید هر دو جنبه دقت و صحت را مد نظر قرار داد تا بتوان تصمیمات مناسبی اتخاذ کرد.
